मेरी अर्धाङ्गिनीलाई- प्रेम पत्र

प्रिय अर्धाङ्गिनी ,
आज प्रणय दिवस ।  अन्तर्मनमा लुकेका प्रेमको भावहरुलाई शब्दमा उतारेर प्रणय दिवसको कोसेली स्वरुप तिमिमा समर्पण गर्ने कोसिस गरेको छु । स्विकार गर है !   

हामी, आजभन्दा २३ बर्ष अगाडि एसभी एकेडेमीको आगनमा भेट्टिएका सहपाठी । त्यो बेलामा हामीहरु मिल्ने साथी । कलेजको क्यान्टिनमा गफ्फिदै  एउटै प्लेटमा पकौडा र समोसा आधा आधा बाडेर खान्थ्यौ। कहिलेकाही कलेज बङ्क गरेर यसो यताउती घुम्न जान्थ्यौ । साथिकै रुपमा एकअर्काको दुख साट्थ्यौ र सुख बाढ्थ्यौ । तर खै हामी कतिखेर साथीभन्द माथी हुनपुग्यौ थाहै भएन । हामीमा अझै पनि बिवाद छ , पहिले प्रपोज कस्ले गर्‍यो भन्नेमा । म तिमितिर औला तेर्स्याउछु अनि तिमी भने म तिर । मलाई थाहाछ, हाम्रो यी  बिवाद  जीवनभर नटुङ्गने बिषय बनेरै रहनेछ । तर, प्रपोज जस्ले गरेको भए पनि हामीले एक अर्काको मायालाई स्विकारेका छौ र एकले अर्कालाई आफ्नो जीवन सुम्पिएका छौ- यस्मा हाम्रो कुनै बिवाद छैन । 

मलाई याद छ त्यो दिन , जुन दिन हामिले ३ बर्शिय प्रेमको सम्बन्धलाई जीवनसाथीको रुपमा परिणत गर्ने निर्णय गरेको दिन । 

 

आजभन्दा २० बर्ष अगाडि त्यो दिन, अहिले पनि मेरो आँखा अगाडि झलझली नाची रहन्छन ।   म तिम्रो आगमनको पर्खाइमा निक्कै ब्यग्र भएर सिमरा बिमानस्थलमा बसिरहेको थिएँ । तिमी केही जोर लुगाफाटो सहितको सानो झोला बोकेर बुद्ध एअरको बिमानबाट  सिमरा बिमानस्थल ओर्लदै गर्दा, म मनमनै निक्कै हर्षित भएको थिएँ । म मा खुशीको कुनै सिमा थिएन । सायद प्रेम गर्नु र प्रेम साकार हुनु फरक पाटो रहेछन् । तिम्रो र मेरो प्रेम साकार हुँदै गरेको त्यो दिनलाई म जीवनकै अविस्मरणीय दिनको रुपमा लिने गर्छु । 

तिमी आफ्नो बाबा आमा दाजु भाई अनी दिदिबहिनीको न्यानो माया, ममता अनी साथलाई मुटुको एउटा कुनामा थाती राखेर मसंग जीवनको यात्रा गर्नका लागि तम्तयार भएर आएकी थियौ । तिम्रो साथमा केवल लुगाफाटोको सानो झोला थियो तर मेरा लागी  बिशाल हृदयभरी अनगिन्ती माया बोकेर आएकी थियौ । साँच्चै भन्छु, तिमीले र मैले रिक्तताबाटै जिन्दगीको सुरुवात गर्ने निर्णय लियौं र जीवनलाई भरिपूर्ण बनाउने साझा बाचा गर्‍यौं । हामीले सुन्यबाट आफ्नो जीवनको यात्रा सुरु गर्‍यौं ।

त्यही पहिलो दिन, तिमी र म सिमराबाट बिरगन्ज हान्नियौं । तिमीलाई गृह प्रवेश गराउनको लागि मसंग आफ्नो घर थिएन ।  जागिरको शिलशिलामा बिरगन्ज छिरेको म बबुरोसंग एउटा सानो कोठा थियो । नाङ्गो भित्ता, रित्तो कोठा । त्यो कोठाको संघारमा उभिएर तिमीलाई स्वागत गर्न मेरा परिवारका कुनै सदस्यहरु त्यहाँ  थिएनन्  तर एक हुल आत्मिय मित्रहरुको त्यो मुहार- न तिमीले बिर्सन सक्छौ न मैले । हो, हामीलाई हाम्रो जीवनको सुरुवाती क्षणमा साथ दिन आएका ति कलीला अनुहारहरुलाई हामी दुबैले बिर्सन सक्दैनौं। लक्ष्मी खरेल, बिन्दुली ठोकर,  मुकुन्द खरेल अनि उर्मिला तामाङ्ग । यिनै सहकर्मीहरुको  त्यो सालीन र आत्मिय स्वागतका साथ तिमी मेरो उराठ कोठामा प्रवेश गरेकी थियौ । त्यो बेला मैले तिमीलाई नत मंगलसुत्र किनेर पहिर्‍याइदिन सकें न त तिम्रो औंलामा औंठीनै लगााईदिन सकें।

जसै तिमी आयौ, मेरो जीवनमा बहार आयो । मेरो अँधेरो कोठामा तिमीले आफ्नो मुस्कानको ज्योति छर्‍यौ  । तिम्रो प्रवेशले मेरो रित्तो कोठा भरिन थाल्यो, कसिंगर र धुलोहरु पन्छिन थाले । मेरो रित्तो मन पनि मेरो कोठा झैं भरिन र सजिनँ थाल्यो ।  मैले आफुलाई सम्पन्न र सुखी महसुस गर्न थालें ।

मेरो कदममा तिमीले आफ्नो कदम मिलायौ । मेरो खुशीमा हाँसिदियौ । मेरो रोदनमा आँशु पुछिदियौ । यो क्रम अहिलेसम्म टुटेको छैन र टुट्ने पनि छैन । मलाई थाहा छ, तिमीले मेरो खुशीको लागि धेरैपटक आफ्नो चाहनाहरुलाई बन्दकी राखेकी छौ । तिमीलाई मैले धेरै पटक चोट पुर्‍याएको छु , तिम्रो मनमा ठेस पुर्‍याएको छु ।  तर तिमीले कहिल्यै पनि आफ्नो पिंडा, चोट र दु:खलाई आफ्नो मुहारमा देखिन दिएनौ । म घमण्डी, सन्काहा र रिसाहा । मेरो हरेक ब्यवहारलाई तिमीले हाँसीहाँसी सह्यौ ।


यो  २० बर्षको सहयात्रामा  हामीले एकअर्काको हात र साथ कहिल्यै छोडेको छैनौ । बिरगन्ज देखि सुरु भएको हाम्रो सहयात्रा कलैया, पोखरा, दोलखा सिन्धुपाल्चोक हुँदै  बेलायतसम्म आईपुगेको छ ।  नेपाल छँदा जागिरको शिलशिलामा जहाँँजहाँ पुगे त्यहाँसम्मै तिम्रो पाइला पनि साथसाथै पुगेको छ । हामी कहिल्यै अलग भएनौं । एक अर्काबाट कहिल्यै टाढा रहेनौं । मैले मेरा हरेक सामाजिक अभियानहरुमा पनि  मेरो छेउमा  तिमीलाई  उभिरहेको पाएँ । मलाई हिम्मत दिनेहरुको अग्रपंक्तिमा तिमिनै देखियौ अनि मेरो सघर्षहरुमा सहयोद्दा बनेर तिमिलेनै लडिरह्यौ । तिमी मेरी अर्धाङ्गिनी, साथी, सहयात्री, सहयोद्दा अनी सहकर्मी । साँच्चै, म तिमी प्रती धेरै आभारी छु ।

मलाई तिम्रै प्रोत्साहन र उत्प्रेरणाले निरन्तर अगाडि बढ्न सहयोग गरिरह्यो ।  मेरो गलत सङ्गतलाई पन्छाउन तिमिलेनै सहयोग गर्‍यौ । मेरा कुलतहरुलाई हटाउन तिमिलेनै साथ दियौ । म मानिस भएर पनि मानिस जस्तो थिईन-तिमिलेनै मलाई जनावर हुनबाट बचायौ ।म आज जे छु- तिम्रै कारणले छु । तिमिले मलाई मानवताको मार्गमा निरन्तर डोहर्‍याईरह्यौ । 

हो - हामी अरुसंग 'लिन' मा भन्दा 'दिन' मै खुशी मान्छौ । दिएर नै यहाँसम्म आयौ । हामीले हाम्रो लागि भन्दा पनि अरुको लागि बढी सोच्यौ । हामीले हाम्रो इमान्दारितालाई कहिल्यै छोडेनौ । मेरो इमान्दारिता नडगमगाउनुमा तिम्रो ठुलो हात छ । किनकी तिमीले मसंग सुनका गहना कहिल्यै मागिनौ राम्रो साडी अनी सुन्दर बंगलाको माग कहिल्यै गरिनौ । काँचको चुरालाई सुन सम्झिएर पहिरियौ, सस्तोमस्तो कपडालाई अनमोल बस्त्रको रुपमा धारण गरिदियौ अनी झुपडीलाईनै सिगारेर महलको झल्को दीइदियौ । साँच्चै, म कृतज्ञ छु, तिमी प्रती ।

हामीले बिताएका यी स्वर्णिम २३ बर्षहरु, थाहै नपाई बिते । आगामी दिन पनि यसरीनै बिताऔ । सामाजिक काममै
रमाएर जीवन कटाउने  तिम्रो र हामी दुईको साझा सोच त बनीनै सकेको छ । यसै सोचलाई साकार बनाउला । हाम्रो खुशीको बिचमा फुल्दै र फक्रदै गरेकी छोरीलाई सम्पत्ती दिन नसके पनि शिक्षा र  संस्कार दिने हाम्रो साझा प्रयास जारिनै छ । हामीलाई अथाह सम्पत्ती किन चाहियो र ! तिमीले र मैले जसरी रिक्तता र सुन्यबाट जीवनको सुरुवात गरेका थियौ त्यसरिनै छोरीले पनि आफ्नो जीवनको सुरुवात गर्न सक्छे र आफ्नो जीवनलाई संजाउन सक्छे । छोरीले आफ्नो बाटो आँफैले पक्रद८ गर्दा हामीले पनि हाम्रो यात्रालाई अर्कै दिशामा मोड्नु पर्छ । यस्को लागि हामी मानसिक रुपमा तयारनै छौ नि होइन र ?? हाम्रो साझा सोच, संगसंगै गाउँ छिर्ने अनी दीनदुखिको सेवा गर्ने । अरुको मुहारमा खुशी भर्ने अनी त्यही खुशीमा  आफ्नो खुशी खोज्ने । कसो ???

 तिमी र मसंग हाम्रा कलेजका मिठा यादहरु छन । हामीले संगसंगै सहकर्मीको रुपमा काम गर्दाका अबिस्मरणिय सिकाइ र अनुभवहरु छन । हामीसंग सुख र दु:खका साझा अनुभुतीहरु छन अनी मिठा यादहरु । बाँकी  जीवन जिउनको लागि यिनै चिजहरु काफीछन हाम्रा लागि ।  हामीसंग तिक्तता छैन, रिक्तता छैन । हामी भरिपूर्ण छौ र खुशी । मेरो अन्तिम चाह , तिम्रै काखमा जिन्दगीको अन्तिम श्वास फेर्ने ।






   **************


उही तिम्रो सन्काहा ।  रिसाहा र घमण्डी मान्छे ।

       

We have lots of business opportunity , let's do something...

Nepal lies between two of the fastest growing economies of the world, India and China

As a least developed country, Nepal is entitled to preferential treatment in a number of rich markets. Two other advantages, according to investors already in Nepal, are a low-cost and non-hostile workforce and a small and accessible bureaucracy.

The natural as well as cultural assets of Nepal offer very substantial opportunities to investors.
The country has a range of climatic conditions - from the tropical to the sub-arctic - and a terrain that is mountainous in the north, hilly in the middle and near sea level in the south. Many niche agricultural products can thus be grown in Nepal, medicinal herbs and high-quality tea being but two examples.

There is huge potential for hydropower. About 44,000 MW is thought to be economically feasible, which may be contrasted with about 800 MW currently being generated. Nepal has not been able to exploit much of its potentiality and the people in Nepal still face severe power shortages. In order to harness and develop hydropower, the government is encouraging private foreign investment in this sector. In the last several years, the government under competitive basis has been awarding licenses to private sector developers with over 5000MW of hydropower development in various stages of progress where well known international and domestic firms are involved. This priority sector provides great opportunities for contractors, equipment suppliers, and consultants alike.

There is scope for foreign investment in other areas/sectors also. Tourism is another area with enormous potential. Nepal has spectacular natural assets such as Mount Everest - the Top of the world - and seven other peaks of 8,000 meters and higher. It also has a rich cultural heritage and a great diversity of ethnic groups with distinctive traditions: Lumbini in western Nepal is the birthplace of the Buddha, while Bhaktapur in the Kathmandu valley is a perfectly preserved mediaeval town full of Hindu temples. Tremendous opportunities exist in developing tourism / hotel projects and resorts in Nepal.
Other trade opportunities include telecommunications equipment, ICT equipment, water resources equipment, and aircraft parts. The major telecom players are in expansive mode. Other upcoming opportunities also include civil aviation infrastructure, toll fast track roads, and railways.

Other areas like Software Development; Leather and Textile; Pharmaceutical; Electronic and the Service Industries also carry high possibilities of foreign investment. Other sectors such as Medicinal and Aromatic Herbs; Flower and Vegetable Seeds; Floriculture and Sericulture; Processing of Spices, Coffee; Fruits and Dairy Products; Vegetable and Mushroom Farming and Tea, also carry high possibilities of foreign investment. Minerals that includes Stone and Limestone; Talc; Silica; Dolomite; Iron-ore; Oil and Natural Gas needs to be further explored.

There are lots of potential business opportunities in Nepal. Don't worry about the changing political climate. It is always ups and downs. However, there are many foreign companies working and creating jobs in the country. You can easily establish a business relation with Nepalese entrepreneur who will show you the way how to setup new venture or partnering with existing companies to expand your future business in Nepal.

Some Tips why you got a chance to start business in Nepal:
A. There are crisis all around (electricity, water, fuel, communication, inflation). Remember crisis is an opportunity for an entrepreneur, and for you to become a multi-millionaire while serving fellow Nepali and beyond.
B High unemployment rates means you can build a team around motivated youths who are desperately looking to stay employed. Plus, you get their goodwill and hopefully loyalty to build a sustainable company in the long run.
C. Youths are leaving to work abroad,(1500 a day in 2014), which means less competition for you.
D. Workers abroad (2.5 million or more) send back more than US $5 Billion a year (2014). Find out how to do a good business catering to them and their families. The market for the poor is huge! Serve these billion dollar customers!

E Win business from customers by showing your consistently delivering track record and honest intentions! Many of your competitors might be taking the short-cut to success by using corruption.

Take advantage of this unique situation. Learn that they can never compete against you in terms of transparency, honesty (and probably quality also). If your corrupt rivals try to out- maneuver you, challenge them to open their accounts, and get the sensation hungry media on them or the government watchdogs to inspect them!
For example, open a good hygienic gudpak' or sweets shops to out-compete with corrupt, shady ones that exist today.

Nepal is fast becoming a consumer driven nation. We buy a lot and throw away a lot. From cloths to recycling there is opportunity. Why do you think there are 1000's of families dedicated to recycling our trash? Why do you think shops after shops are opening in Malls? Serve our consumer driven nation with quality, affordable price and superior customer service!

Industries built right after civil strife or wars can last for a long time as proved by the industries that opened after the Second World War in much of Europe and US. So start now when there is less competition.
High unemployment rates means you can build a team around motivated youths who are desperately looking to stay employed. Plus, you get their goodwill and hopefully loyalty to build a sustainable company in the long run.

"रानी मुखर्जी: मेरी पहिलो प्रेमिका"

*****************************************************************

त्यो पोस्टकार्डको जमाना थियो । हिरो हिरोईनको फोटो पछाडि शुभकामनाका शब्दहरु कोरेर साथीहरुबिच चाडपर्वहरुमा भावनाको साटासाट हुन्थ्यो । त्यो बेला मसंग मात्रा एउटै नायिकाको पोस्टकार्ड हुन्थ्यो- रानी मुखर्जीको । मलाई याद छ, १९९६ मा रिलिज भएको रानीमुखर्जी अभिनित' राजाकी आएगी बारात' नामक फिल्म हेरे पस्चात म उनको 'डाई हर्ट' फ्यान भएको थिए । कैलो आँखा, कालि-काली हिस्सी परेकी, हँसिली र फरासिली ति नायिकालाई पहिलो पटक पर्दामा देख्ने बित्तिकै उनको अनुहार मेरो आँखामा छाप्पिएको थियो र दिलको

भित्तामा टाँस्सिएको थियो । भर्खर जुँगाको रेखी बस्न सुरुगरेको मेरो किसोर मानसपटलमा 'रानी'को त्यही तस्विरले राज गर्न थालेको थियो । ततपस्चात सोही बर्षमा उनको आर्को फिल्म मेहन्दी आयो । त्यो हेर्दासम्म रानी प्रतिको मेरो एकतर्फी माया झनै बढी सकेको थियो । १९९८ मा रिलिजभएको 'गुलाम' सम्म आइपुग्दा मसंग करीव ३०० वटा रानीका पोस्टकार्डहरु जम्मा भईसकेका थिए । म - रानीसंग देखिने आमिर, साहरुख र सलमान लागाएत कसैलाई पनि मन पराउन्नथे, फोटो बाटनै छुटाई दिन्थे ।

त्यसताका हाम्रो घरमा कालो खोल ओडेको एउटा फुच्चे रेडियो थियो । त्यो रेडियोको कान बटार्दा कहिले काही अस्पस्ट आवाजमा अल इन्डिया रेडियो सुनिन्थ्यो । एक पटक त्यो रेडियोले रानी मुखर्जी स्पेसल गानाहरु बजायो । त्यो दिन, मार्च २१ अर्थात रानीकै जन्म अवसर । अल इन्डिया रेडियोले रानीको फिल्मी यात्राको बारेमा जानकारी दिंदै पत्रचारको ठेगाना समेत् बतायो । मैले ठुटे पेन्सिल समातेर उनको ठेगाना घरको भित्तामा कोर्न भ्याएँ । त्यस दिन देखी मैले अाफ्ना प्रेमभावलाई शब्दमा उतारेर कापिको सेतो पानामा कोर्न थाले र मंगलबजारको पत्र मंजुखा मार्फत रानीलाई पत्र पठाउन थालें । मैले रानीको नाममा धेरै पत्रहरु लेखे र ति पत्रहरुमा मैले आफ्नो 'माया'लाई प्रकट गरे, कहिले गीत लेखें, कहिले गजल लेखे अनी कहिले कबिता कोरें । जे जे लेखें रानीकै नाममा लेखे । तर बिडम्बना ति पत्रहरुको कुनै पनि प्रतिकृया आएन ।

मैले काीब ३ बर्ष सम्म रानीको नाममा पत्र लेख्दै र पठाउंदै गरे । स्कुल जाँदा पकेट खर्च स्वरुप पाइने खाजा खर्च जोगाएर पोस्ट कार्डहरु किनें , पत्रचार गर्दा हुलाक टिकट किनें र फिलिम हेर्ने खर्च को रुपमा बचत गरेर राखे । मलाई रानीको जवाफ आउने ठुलो आशा थियो तर त्यो कहिल्यै आएन । सन २००० सम्म आइपुग्दा उनको 'बिच्छु' भन्ने फिलिम रिलिज भयो जस्मा रानीको रोल अलिक फरक थियो, जुन मेरो मनले रुचाएन , त्यस पस्चात भने मेरो एकतर्फी प्रेमको अन्त्य भएको थियो ।शायद यत्तिखेरसम्म मैले रानी र म बिचको खाडल बुझिसकेको थिएं ।

आज उनै रानी अभिनित ' हिच्की' हेरें, अनलाइन लिंक मार्फत । फेरी त्यही पुरानो दिनको याद ताजा भएर आयो । उनिप्रतिको मेरो ३ बर्सिय एकतर्फी प्रेमको त्यो अबोध पलहरु सम्झँदा आँफैप्रती हाँसो लागेर आयो । अभिनयमा बेजोडसंग जम्ने रानीको 'हिच्की' हेरिरहँदा स्कुले जीवनका शिक्षकहरुको एकएक अनुहार पनि याद दिलायो । सांच्चै, एउटा राम्रो सिनेमा हेर्नबाट झन्नै चुकेको महसुस भयो । सबैले हेर्नै पर्ने फिल्म बनेको छ 'हिच्की' । आमिर खानको 'सेक्रेट सुपर स्टार' हेरेर मेरा आँखाहरु रसाएका थिए तर आज फेरी 'हिच्की'ले पुन: भिजाइदिएको छ । एउटा उदाहरणिय सामाजिक सन्देश बोकेर आएकी 'रानी' प्रती पुन: मायाको टुसो पलाएर आयो । फेरी सुरुवात उही एकतर्फी प्रेमको ।

यो लेख: मेरो बुवाको को नाममा

                                   'साथी बन्न नसकेका हामी'

आज एकाबिहानै, सेतोपाटी मा लेखिएको भानुभक्त जि को लेख " बा प्रदीप ज्ञवाली' पढियो । यो लेखले मेरो 'बा' र म बिचको सम्बन्धको पाटो केलाउन मजबुर गरायो । मेरा 'बा' जो संग म अहिले भौतिक रुपमासंगै छु, हामी एउटै टेवलमा खाना खान्छौ र एउटै छत मुनी जिउ लुकाउछौ , अति आवश्यक कुरामा भलाकुसारी गर्छौ र सहकार्य पनि / यत्ती हुंदाहुंदै पनि मेरो उहांसंगको आत्मिय सम्बन्ध कस्तो छ ?? घोत्लिन मन लाग्यो अनी घोत्लिदा,घोत्लिदै मेरा मनमा उब्जिएका  भावहरुलाई शब्दमा उतार्न मन लाग्यो । यि मनका भावहरुलाई 'बा'का अगाडि पोख्ने साहस छैन त्यसैले फेसबुकको भित्तोमा सम्प्रेसित गरिदन मनलाग्यो र गरें पनि । अब मेरा 'बा' र 'म' बिचको सम्बन्ध कस्तो ?? केलाउने जिम्मा तपाईंहरुको ।

****************************************************************************

'बा' भन्ने शब्द सुन्नासाथ बुद्धिसागर लिखित 'कर्णाली ब्लुज ' याद आउँछ । केही बर्ष अगाडि त्यो उपन्यास पढे पस्चात् म घोरुण्डो मनुवाको मनसपटलभित्र 'बा' प्रतीको सम्मानलाई बढाउन मद्दत गरेको थियो । म - पहिले 'बा' का अधिकांश लजिकहरुलाई 'डेट स्पाएर' औषधीको रुपमा लिन्थें  - आजकाल ' 'प्रक्टिकल अनुभव'को रुपमा बुज्ने गर्छु । पहिले 'बा'ले गरेका चित्त नबुझ्ने कुराहरु प्रती 'बिद्रोही' शैलीमा सिधै प्रतिपाद गर्थें आजकाल एउटा असल स्रोता जसरी सुन्छु, ठीक लागेका कुरा लिन्छु र अन्य कुरा छोडिदिन्छु ।
*************************************** 
    करिव १४ बर्षसम्म ३ पाङ्ग्रे ठेलामा गधाले झै सामानको भारी लादेर , असिनपसिन हुँदै  मेहनतको पसिना पोखेका मेरा 'बा' को त्यो बेलाको टिठलाग्दो अनुहार सम्झँदा अहिले पनि छात्तिमा चसक्क काँडा बिझे झै हुन्छ । तिनपाङ्ग्रे ठेलामा फलामको भारी लादेर रिक्सा तान्ने एउटा गरिव मजदुर, जस्ले लगाएको सेतो गन्जीमा फलामको कालोमैलो टाँस्सिएको हुन्थ्यो अनी त्यो मैलो गन्जीलाई च्यात्तिएको हाफपाईटले साथदिईरहेको हुन्थ्यो । 'बा' पहिले देखिनै दुब्ला र पातला- कुपोशणको शिकार भएका जस्ता । हाम्रा 'बा'मजदुरीका क्रममा निक्कै फोहोरी र घिनलाग्दा दिखिनु हुन्थ्यो । तर सत्य ! हाम्रा 'बा'लाई हामी चारैजना सन्तानले कहिल्यै घ्रिणा गरेनौ , कहिल्यै 'छि छि' र 'दुर्दुर' गरेनौ । सांच्चै भन्नु पर्दा, 'बा'ले आमाको ममतालाई पनि जितिदिनु भएको छ - अहिलेसम्म । अनी हाम्रो मनपनी जितिदिनुभएको छ- अहिलेसम्म ।

  'बा' ले हामीलाई सम्पत्ती  दिनु भएन तर शिक्षा दिन खोज्नु भयो - जे दिन खोज्नु भयो त्यो हामीले राम्ररी लिन सकेनौ अनी जे दिनु भएन त्यस्को खोजी पनि गरेनौ , गरेर पनि के फाईदा ! 'बा' आँफै 'सुकुम्बासी' । तर सुकुम्बासी 'बा'ले हामीलाई सम्पत्ती दिन नसके पनि 'संस्कार' दिनुभयो ।

म 'बा' को इमान्दारिताबाट प्रभावित । सानै छँदा, ब्रतबन्धमा 'जनै' संगै पंडित'बाले कानमा फुकिदिएको धर्ममन्त्र भुलेको २ दशक बित्यो तर 'मनी (पैसा) होइन, मान्छे कमाउ' भन्ने मेरा 'बा'को जीवन उपयोगी मन्त्रलाई कहिल्यै भुलेको छैन र भुल्ने पनि छैन । 'बा' ले दिएको मन्त्र अनुरुपनै बिगत डेढ दशक देखी सामाजिक पाटोमा आफ्नो कदम बढाएर 'पैसा' होइन 'मान्छे' कमाउने अभियानलाई सार्थक बनाउँदै छु  । तर 'बा' ले भनेको मान्छेहरुको जमात भित्र ' रिश इर्श्या,लोभ,लालच र स्वार्थ बोकेका केही आफन्तहरु भने पर्छन् कि पर्दैन् त्यो मलाई थाहा छैन- किनकी यस्ता २-४ जना आफन्तहरु मैले कमाएका मान्छेहरुको लिस्टमा छैनन र म तिनलाई कमाउनु भन्दा पनि गुमाउनमै उत्तम ठान्छु ।

'बा'लाई मैले जहिलेदेखी राम्ररी चिनें, त्यो बेलादेखी नै एउटा 'मेहनती मजदुर'का साथै 'एउटा सामाजिक कार्यकर्ता'को रुपमा पाएँ । 'बा' दिनभरी पापीपेटको लागि कमाई गर्नमा ब्यस्त र सांझ बिहान समाजको समस्या समाधान गर्नमा तल्लिन । मनमा स्वार्थ नराख्ने निस्वार्थी मेरा 'बा' । सबैको भलो चाहने, सफा मनका निस्कपट मेरा 'बा' । आफ्नै कमाईमा  रमाउने स्वाबलम्बी मेरा 'बा' ।

************************************************************************

'बा' मैले अहिले चिनेको ब्यक्तित्वभन्दा उहिले निक्कै फरक ब्यक्तित्व रे । हजुरआमा भन्नु हुन्थ्यो- ७ जना सन्तान मध्ये सबै भन्दा झगडीया र बदमाश रे । उबेलाका गुण्डा रे - खुकुरी हान्न पनि पछी नपर्ने । 'पढ्न' नमानेर सानै उमेरमा भारतमा गोठालो बस्न गएका रे मेरा 'बा' । 'बा' को नदेखेका  तर सुनेका  ति पाटाहरुबाट म कहिल्यै प्रभावित भईनँ  ।

**********************************************************************

६७ बर्सिय मेरा 'बा' ले कहिल्यै आफ्नो 'ईक्ष्या-चाहना र कल्पना' बताउनु हुन्न । मनका पिंडा ओकल्नु हुन्न । म 'बा'संग कम संवाद गर्छु र कम 'संगत' गर्छु। तर 'बा' मेरै मनमा हुनुहुन्छ, मनभित्रै । मलाई थाहा छ, 'बा' का आँखाँले हेर्न चाहेका केही द्रुश्यहरु । 'बा' को आँखाले आफ्ना सन्तानलाई एकै ठाउँमा रमाएको , जुटेको, हाँसेको र खेलेको' हेर्न खोजेको म प्रस्टै देख्छु । तर बिडम्बना, 'बा'को त्यो सानो इक्ष्या हामी बिचको रिस, राग, लोभ, लालच र स्वार्थले पूर्ण हुन दिएको छैन । 'बा' का सन्तानहरुको मनै- मैलो, आँखा- धमिलो अनी मस्तिस्क- फोहोरी ।

म अलिक  लिंडे श्वभावको मान्छे, म चाहेको कुरा गर्न चाहन्छु । मलाई कुनै पनि काम कुरा आँट्नमा डर लाग्दैन किनकी असफल भईन्छ कि भन्ने डर म भित्र रत्ती छैन, 'असफलतालेनै ब्यवहारिक पाठ सिकाउँछ' भन्ने कुरा मैले बुझेको छु । म, मैले गरेको उचित कार्यको मुल्याङ्कन होस् भन्ने चाहन्छु । यदी गरेको कामको जस पाईन भने मलाई त्यो काम गर्नमा फिटिक्कै जाँगर चल्दैन । घरमा पनि मेरो श्वभाव त्यस्तै हो ।  यदी  मैले कसैलाई केही गर्छु भने 'यस्ले यत्ती गर्‍यो है ' भनीदिए पुग्छ, यस्ले मलाई झन हौसयाउँछ । यदी यस्तो भएन भने ,म मुन्टो बटार्छु, त्यो काममा वास्तै गर्दिन  । यो मेरो स्वभाव हो- नराम्रो स्वभाव । किनकी,  मैले आजको दिनसम्म मसंग कामगर्ने मेरा मित्रहरुलाई हौसला,जोश र जाँगर नभरिदिएको र उनिहरुले गरेको कामको 'जस' नदिएको भए शायद म धेरै ठाउँमा फेल हुने थिएँ, तर म, मेरो काममा फेल भएको  शायद कम होला । 

म 'इगो' लिने मान्छे । मलाई सानो छलकपट को ब्यवहारले पनि चित्त दुख्ने गर्छ । त्यसैले  मलाई मित्र बनाउन कुनै समय लाग्दैन र त्यही ब्यक्तिलाई शत्रु बनाउन पनि । म 'पैसा'को धाक लगाउनेहरुसंग फिटिक्कै संगत गर्न रुचाउन्न । 'पैसा मान्छेले कमाउने हो- पैसाले मान्छे कमाउने होइन' भन्ने कुरा नबुझेका मुद्रा राक्षसहरुसंग नजिकिंनु भन्दा टाढीनुनै बेश । आफुसंग  हुँदा र आफुले दिँदा  मात्र खुशी हुने आफन्तहरुलाई त म बोल्न र देख्न पनि रुचाउन्न । म आँफैमा गर्व गर्छु  , किनकी म स्वाबलम्बी छु । म कसैको आशिर्वाद लिएर प्रगती गर्न चाहन्न । यस्लाई घमण्डको संज्ञा दिनेहरुले दिंदैजाउन् । म अहिले जहाँ र जे छु मेरै 'बा' र म आफ्नै कारण ले छु । अन्य कसैको  आशिर्वाद, दया र कृपाले होइन ।    

***************************

खैर, म आफ्नो तर्फबाट 'बा' लाई कुनै किसिमको ब्यक्तिगत बोझ थुपार्न नचाहने कुरामा भने चनाखो छु । मैले मेरो ब्यक्तिगत समस्यामा 'बा'लाई घिसार्न चाहन्न । मेरो पारिवारिक जिम्मेवारी 'बा' को थाप्लोमा थुपार्न चाहन्न अनी मेरो पिर,चिन्ता र दु:खलाई 'बा' को खल्तीमा घुसार्न चाहन्न । किनकी मैले 'बा'लाई सुख दिन सक्दिन भने दु:ख  दिने अधिकार पनि छैन ।

*******************************************

साँच्चै भनु भने, म मेरो 'बा'लाई सन्तानप्रती आश्रित नभएकै हेर्न चाहन्छु -जो पहिल्यै देखिनै हुनुहुन्न । उस्तै जागरुक, मेहनतिलो र फुर्तिलो भएको हेर्न चाहन्छु । बा थाकेर सुस्ताएको मलाई रत्ती मन पर्दैन । बा बुढो भएको कुरा सम्झदा मात्रै पनि दिक्क लाग्छ । 'बा'को चाउरिएको छाला अनी सेताम्मे फुलेको कपाल देख्दा बिरक्त लागेर आउँछ । 'बा' दिन प्रतिदिन बुढा हुँदै गएको देख्दा मन कुँडिएर आउँछ । म नियाल्छु, सोच्छु र मनन गर्छु  मेरो 'बा'लाई तर म खुलेर भन्नै सक्दिन कि 'बुवा ! म तपाईंलाई धेरै माया र सम्मान गर्छु' भनेर । 
****************************  

           'बा' र 'म' बिच एथेस्ट संवाद हुंदैन तर हामी बिचको मौन आत्मिय सम्बन्धमा कुनै कमी छैन । किनकी 'बा' को मनमा म प्रतिको 'ममता' छ अनी मेरो मनमा उहाँ प्रतिको 'सम्मान' । हामी बिचमा तिक्तता छैन, रिक्तता छैन र कटुता छैन । हामी बिचको सम्बन्धमा कमी छ त एउटै कुराको त्यो हो 'मित्रता' । उहाँ  केवल 'बा' बन्नु भयो र म केवल 'छोरा' । हामी कहिल्यै 'मित्र' भएनौ र मित्रताको ब्यवहार गरेनौ । मेरो 'बा' र म 'बिच' को मौन भावनात्मक सम्बन्ध शब्दमा पनि खुल्नु पर्ने हो , त्यो खुल्न सकेन । हामीहरुबिच  खुल्ला र पारदर्शी  संवाद हुनै सकेन । यस्ले हाम्रो रगतको  नातालाई  खल्लो बनाएको महसुस हुन्छ । मलाई अर्को जन्ममा विश्वाश छैन, एकबारको जुनी अनी एकैबारको नाता । तै पनि किन यो संकोच ? म आँफै बुझ्न सकिरहेको छैन । म सोच्छु, बुवा र म किन साथी हुन सकेनौ ? किन एकार्काको भावना खुलेर पोख्न सकेनौ ? किन हातमा हात र काँधमा काँध जोडेर हाँसी मजाक गर्न सकेनौ ? किन, किन, किन ????

**********************************

         अब, म पनि कसैको 'बा' हुँ । मेरो 'बा' संग मैले 'खुल्ला संवाद' गर्न नसक्नुमा मेरो कम्जोरी हो या 'बा' को त्यो मलाई थाहा छैन तर म कसैको 'बा'को हैसियतले त्यो कमी महसुस हुन दिन्न । म मेरो छोरीसंग पानीमा चिनी घुले जस्तो घुल्न चाहन्छु । म उ संग मित्रवत ब्यवहार गर्न चाहन्छु र उ संगै खेल्न, डुल्न र रमाउन चाहन्छु । म 'बा' होइन उस्को 'बेस्ट फ्रेण्ड' बन्न चाहन्छु ।

र अन्तमा-

तपाईंहरु पनि आफु र आफ्नो सन्तान बिच 'मित्रवत् संवाद'को बातावरण निर्माणमा आजै देखी लाग्नुस् । 'मौनता'को खाडल नखन्नहोस । नत्र, मेरो अहिलेको  उमेर र मेरो 'बा'को उमेर सम्म आईपुग्दा 'संकोच' र 'मौनता'को खाडल यत्ती ठुलो र गहिरो बनीदिन्छ कि त्यो खाडल पुर्न र पार गर्न निक्कै कठिन हुनेछ  ।